„გამჭვირვალობის კიდევ უფრო მაღალი სტანდარტის მომხრე ვარ, ეს კანონი ცალკე რა საჭიროა არ მესმის. არ არის საჭირო, ისედაც შესაძლებელია უფრო სერიოზული და მკაცრი რეგულაციების მიღება გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით", - აცხადებს „რეზონანსთან" პოლიტოლოგი და კავკასიური სახლის თავმჯდომარე ლევან ლორთქიფანიძე „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტთან დაკავშირებით. ფიქრობს, რომ თუ ხელისუფლებას მართლა გამჭვირვალობის საკითხი აინტერესებს, მაშინ შეუძლია შესაბამის კანონებში ცვლილებების შეეტანათ, გრანტის მიზნობრიობაც ნათელი გახდეს ნებისმიერი მსურველისა და მოქალაქისთვის და დაფინანსების ოდენობაც.

ლევან ლორთქიფანიძე: ქვეყანაში უმძიმესი მდგომარეობაა, ძალიან დაძაბული ვითარებაა, პოლარიზაცია პიკს აღწევს. ხელისუფლება ცდილობს, თავისი გადაწყვეტილება გაიტანოს არა დემოკრატიული პროცესით, ღია დისკუსიებით, არამედ ასე, ძალადობრივი ქმედებებით, რაც შემაძრწუნებელია. როცა ისინი დღეს და არჩევნებამდე ამდენს ბედავენ და ინტენსიურად სხვების ჩაგვრის ტექნოლოგიებს იყენებენ, მოსალოდნელია, რომ თუ არჩევნებში მათ დამაჯერებელი წარმატება მოიპოვეს, შემდგომ უარესად მოიქცევიან, რაც, ბუნებრივია, შიშს აჩენს ნებისმიერ დამკვირვებელში.

დღეს არასამთავრობო სექტორს და მის საქმიანობას არეგულირებს 13-იდან 15 კანონამდე, ზოგიერთს თხუთმეტივე ეხება, ზოგიერთს არა. არსებობს უკვე მოქმედი 15 ნორმატიული აქტი, რომელიც ზღუდავს ან აწესრიგებს არასამთავრობოების საქმიანობას, ასეთ კანონებს შორის არის კანონი „გრანტის შესახებ" და კანონი „საბუღალტრო აღრიცხვისა და აუდიტის შესახებ". ამ ორ კანონში მარტივი წინადადებების (ორი მუხლის) ჩამატებით შესაძლებელია, რომ გრანტის მიზნობრიობაც ნათელი გახდეს ნებისმიერი მსურველისა და მოქალაქისთვის და დაფინანსების ოდენობაც. თუ ხელისუფლებას მართლა გამჭვირვალობის საკითხი აინტერესებს, მაშინ შეეძლოთ ამ კანონებში ცვლილებები შეეტანათ, მაგრამ მათი ამოცანა ნამდვილად არაა გამჭვირვალობა, ეს უბრალოდ პროპაგანდისტული მიზნებისთვისაა გამოყენებული. თქვან, რომ აი, ზოგიერთ არასამთავრობო ორგანიზაციას არ უნდა გასაჯაროვება თანხის და მალავს. მე არ მინახავს არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც საჯაროდ ამბობს, რომ გამჭვირვალობა არ მინდაო.

ამ ეტაპზე არასამთავრობო ორგანიზაციებს არ აქვთ ვალდებულება, რომ გამოდონ თავიანთი ხარჯთაღრიცხვა - ზოგიერთს გამოდებული აქვს საიტზე, ზოგს არა. კი ბატონო, მივიღოთ რეგულაციები და ყველას დავადებინოთ საიტზე, მეტსაც გეტყვით, მე მაგალითად მომხრე ვარ, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციის ან მედიასაშუალების ხელმძღვანელებმა, რომლის შემოსავალი წელიწადში, ვთქვათ, მილიონ ლარზე მეტია, შეავსონ ისეთივე დეკლარაციები, რომლებსაც ავსებენ პარლამენტის წევრები. ვთქვათ, შალვა რამიშვილმა, ეკა გიგაურმა და ლევან ლორთქიფანიძემ შევავსოთ ისეთივე დეკლარაციები, რომლებიც აქვთ პარლამენტის წევრებს. მე ამით იმის თქმა მინდა, რომ გამჭვირვალობის კიდევ უფრო მაღალი სტანდარტის მომხრე ვარ, ეს კანონი ცალკე რა საჭიროა, არ მესმის. არ არის საჭირო, ისედაც შესაძლებელია უფრო სერიოზული და მკაცრი რეგულაციების მიღება გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით.

„რეზონანსი": როგორ ფიქრობთ, აბა, მაშინ „ქართულ ოცნებას" რა მიზანი აქვს ამ კანონის შემოტანით?

ლ.ლ: „ოცნებას" ამ კანონის გავლით ორი მიზანი აქვს - ათიათასობით არასამთავრობო ორგანიზაცია გვაქვს საქართველოში და განურჩევლად ყველას დაარქვას უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი, ანუ აგენტი, ანუ მეხუთე კოლონის წარმომადგენელი. პოლიტიკურ გრამატიკაში ეს სიტყვათა შეთანხმება - „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელი" ნიშნავს აგენტს, სამშობლოს მოღალატეს და მეტს არაფერს.

არასამთავრობო სექტორი მრავალფეროვანია, იქ არიან ხელისუფლების მომხრეებიც და მოწინააღმდეგეებიც, იქ არსებობს პოტენციალი, რომ როცა არ არსებობენ პარტიები, როცა მედია და მისი დიდი ნაწილი პარტიულია, მაშინ არასამთავრობო ორგანიზაციებიდან ჯანსაღი, ან დარგობრივი კრიტიკა წამოვიდეს. ერთია, ამის მოსპობა უნდათ და მეორე, ბიძინა ივანიშვილმა 29 აპრილს თავის გამოსვლის დროს განაცხადა, რომ მას სურს კონფრონტაციაში შესვლა დასავლეთთან, იმიტომ, რომ დღეს, ივანიშვილის აზრით, მსოფლიოს მართავს გლობალური ომის პარტია და ის, როგორც განმანთავისუფლებელი და ანტიკოლონიური ლიდერი, არ ემორჩილება ამ „გლობალური ომის პარტიას" და ეს კანონიც ანტიკოლონიური ბრძოლის დემონსტრირებაა.

სინამდვილეში, საქმე გვაქვს იმასთან, რომ დასავლეთი არის ერთადერთი გლობალური მოთამაშე, რომელიც საქართველოს მთავრობას ეტყვის - ნუ აყალბებ არჩევნებს, ნუ არღვევ ადამიანის უფლებებს, ნუ ზღუდავ ზოგიერთ არასამთავრობო ორგანიზაციას და ა.შ. და მათ არ სურთ ამ შენიშვნების მიღება, მათ სურთ თავიანთი ძალაუფლება გაიხანგრძლივონ უსასრულოდ და ამ საქმეში ივანიშვილის პარტნიორად დასავლეთი ვერ გამოდგება.

„რ": როგორ შეაფასებთ „ოცნების" ლიდერების არგუმენტებს? მაგალითად დედაქალაქის მერმა კახა კალაძემ განაცხადა, რომ „ოცნებას" უნდა, შეამციროს უცხოური გავლენები - „ამერიკული გავლენა, ევროპული გავლენა, რუსული გავლენა, კიდევ სხვა ქვეყნების გავლენები"...

ლ.ლ.: ამ ქვეყანაში ვინმეს თუ უნდა უცხოური ძალის გავლენების შემცირება, პირველ რიგში ყველაფერს იმისთვის გააკეთებდა, რომ ამ ქვეყანაში განვითარდეს მრეწველობა და ინდუსტრია, ანუ წარმოიქმნას ეკონომიკის ის სექტორი, რომელსაც თავად შეეძლება, რომ დააფინანსოს არასამთავრობო ორგანიზაციები, ან სამოქალაქო აქტივიზმის სხვადასხვა ფორმები. ერთი ხელით აშენებდე ტურიზმზე, სპეკულაციურ დარგებზე დამოკიდებულ ეკონომიკას, როგორიცაა ბიტკოინები და უბედურებები და მეორე ხელით ამბობდე, რომ მე მინდა უცხოეთის გავლენა შევამციროო, ეს ერთმანეთთან წინააღმდეგობაშია.

მათ ამ დამოკიდებულების შემცირება კი არ უნდათ, რეალურად მათი მიზანია, რომ საქართველოში საქმოქალაქო აქტივიზმის დაფინანსების ერთადერთი წყარო არსებობდეს - ერთადერთი მსხვილი ფინანსური მოთამაშე, ბიძინა ივანიშვილი და ის არავინ არ უნდა დააბალანსოს დასავლეთიდან შემოსულმა ფულმა, ადგილობრივ ბიზნესმენებს კი ამის რესურსი მაინცდამაინც არ აქვთ. ისინი იბრძვიან არა საქართველოს მოსახლეობაზე დასავლეთის გავლენის შესამცირებლად, არამედ იბრძვიან, რომ ბიძინა ივანიშვილს კონკურენტი არ ჰყავდეს და ვერავინ ვეღარ ახდენდეს ამ ერთ ადამიანზე გავლენას.

„რ":თქვენი აზრით, პროცესები საით მიდის?

ლ.ლ.: აქ ორი გამოსავალი გვაქვს, თუ ხალხი მასობრივად ქუჩაში გამოვა და უცხოეთიდანაც ზეწოლა გაიზრდება ივანიშვილსა და მის გუნდზე, მაშინ ეს გუნდი უკან დაიხევს და საქართველოში ავტორიტარიზმის გაფორმება ცოტა ხნით გადაიწევს - იმედია, დიდი ხნით. ეს ჩვენს აქტივობაზე და დასავლეთის წნეხზეა დამოკიდებული, მაგრამ თუ ხალხიც არ გამოვიდა ქუჩაში და დასავლეთის ზეწოლაც არასაკმარისი აღმოჩნდა, ჩვენთან ყალიბდება ჩვეულებრივი ავტორიტარული რეჟიმი, რომელიც ქუჩაში გამოსულ ახალგაზრდებს და ქალებს გაზის ბომბებს ესვრის, ოპონენტებს სადარბაზოსთან ხვდება, თავ-პირს ულეწავს და ბანდები გამოჰყავთ ქუჩაში, რომ ხალხი გააჩუმოს. დღეს ამ გზაგასაყარზე ვდგავართ.

„რ": ანუ ფიქრიობთ, რომ თუ შესაბამისი ზეწოლა იქნება, კანონპროექტს კვლავ უკან გაიტანენ?

ლ.ლ.: თუ ზეწოლა იქნება შიგნიდანაც და გარედანაც, მაშინ ბიძინა ივანიშვილს ბევრჯერ უღალატია თავის სიტყვისთვის და ახლაც შეიძლება იგივე მოხდეს, თუ არ გაიტანენ, მაშინ ჩვენთან კიდევ ერთი გამოსავალი რჩება, ჩვენ უნდა გავაკეთოთ ყველაფერი იმისთვის, რომ მომავალ პარლამენტში არც „ნაცებს" და არც „ქოცებს" და არც არავის სხვას, არ ჰქონდეს უმრავლესობა, ანუ ყველას ჰქონდეს 50%-ზე ნაკლები ხმა, რომ იძულებულები გახდნენ ერთმანეთს და საზოგადოებრივ განწყობას გაუწიონ ანგარიში.