ოპოზიციაში უკვე მეორედ წამოაყანეს პლებისციტის იდეა - ინიციატორებს მიაჩნიათ, რომ კრიზისის განმუხტვის ერთ-ერთი ყველაზე ოპტიმალური გზაა, რომ 2025 წლის თვითმმართველობის არჩევნებთან ერთად ჩატარდეს გამოკითხვა, სადაც "ამომრჩეველი თავად გადაწყვეტს, სურს თუ არა ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება".
"ძლიერი საქართველოს" ერთ-ერთი ლიდერი დავით უსუფაშვილი აცხადებს, რომ გარკვეული გარანტიების შემთხვევაში, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებთან ერთად პლებისციტის ჩატარებაზე „სერიოზული მსჯელობა" შესაძლებელია. მანამდე მსგავსი იდეა ენმ-ს წევრმა გიგი უგულავამ წამოაყენა.
ანალიტიკოსთა ნაწილი არ გამორიცხავს, რომ ოპოზიციას ადგილობრივ არჩევნებში მონაწილეობა სურდეს და გზებს ეძებდეს. ნაწილი ანალიტიკოსებისა კი ამბობს, რომ რეალური პოლიტიკური ალტერნატივის გარეშე, ოპიზიციის მხრიდან იდეების წამოყენებას აზრი არ აქვს.
არის თუ არა ოპოზიციისთვის პლებისციტი "მთავარი საფიქრალი "
ანალიტიკოსი დავით ზურაბიშვილი "რეზონანსთან" აცხადებს, რომ პლებისციტი ხელისუფლების ნებაზეა, იურიდიული ძალა არ აქვს და როდესაც ვერ ხედავს რეალურ პოლიტიკურ ალტერნატივას, შედეგებს არ გაითვალისწინებს.
"ოპოზიციისთვის მთავარი გამოსავალია პოლიტიკური ალტერნატივის შექმნა. ვფიქრობ, კონკრეტული პოლიტიკური ალტერნატივის გარეშე, აზრი არაფერს არ აქვს, ყველა ვარიანტში ხელისუფლება მოიგებს. პლებისციტიც შეიძლება, თვითმართველობის არჩევნებიც.
"პლებისციტი ხელისუფლების ნებაზეა, ანუ იურიდიული ძალა მას არ აქვს, უბრალოდ მორალური ამბავია, რომ აი, ხალხი ამას უჭერს მხარს და ამიტომ რაღაც გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს. ხელისუფლება დღეს, როდესაც ვერ ხედავს რეალურ პოლიტიკურ ალტერნატივას, რომელსაც საერთაშორისო მხარდაჭერაც ექნება, არაფერს არსეთს არ გადაწყვეტს, ჩვენ რამდენიც არუნდა მოვითხოვოთ, ამას უბრალოდ არ გააკეთებს, უბრალოდ ფეხებზე დაიკიდებს და მორჩა, ისევე როგორც არ აკეთებს სხვას არაფერს.
"თვითმმართველობის არჩევნები შესაძლოა გამოყენებულ იქნას იმისთვის, რომ ეს პოლიტიკური ალტერნატივა გამოიკვეთოს, თუმცა, ამ არჩევნების თაობაზე, ოპოზიციურად განწყობილი საზოგადოების აზრი შეჯერებული არაა. მთავარი პრობლემა არის ეს - თუ ბიძინა არა, მაშინ ვინ? ვინ მოდის ხელისუფლებაში? ეს არა მხოლოდ საქართველოს შიგნით, არანაკლები პრობლემაა ევროკავშირისთვის, ამერიკისთვის და ზოგადად დასავლეთისთვის.
"როცა არავინ არ ჩანს, რა ცუდადაც არუნდა იქცეოდეს ხელისუფლება, ადრე თუ გვიან მაინც დაელაპარაკებიან ცუდი ყოფაქცევის ხელისუფლებას უბრალოდ იმიტომ, რომ სხვა არავინ არ არის. მთავარი ეს მომენტია - როგორ შექმნან ალტერნატივა, ამისთვის რა მექანიზმები უნდა იქნას გამოყენებული, როგორ გამოვკვეთოთ ეს არსებული სამოქალაქო აქტივისტებიდან, თუ პოლიტიკური სპექტრიდან, ჩემი აზრით, ამაზეა მთავარი საფიქრალი. ბევრი ამბობს ამას, მაგრამ მაინცდამაინც ქმედებას ვერ ვხედავ",- განაცხადა დავით ზურაბიშვილმა "რეზონანსთან".
"მთავარია რაიმე პრეტენზია ჰქონდეთ"
ანალიტიკოსი რამაზ საყვარელიძე "რეზონანსთან" აცხადებს, რომ ასეთი იდეების წამოყენებაში, მთავარია ავტორებს რაიმეზე ჰქონდეთ პრეტენზია. ანალიტიკოსი არ გამორიცხავს, რომ ოპოზიციას ადგილობრივ არჩევნებში უნდოდეს მონაწილოების მიღება და გზებს ეძებდეს, თუმცა პლებისციტზე დათანხმება, ნიშნავს არჩევნების გაყალბების აღიარებას და "ოცნება" ამაზე არ წავა.
"საკითხავია, ეს რამდენად შეიძლება იყოს გამოსავალი, რადგან ოპოზიცია არჩევნებს უცხადებს უნდობლობას და პლებისციტს გამოუცხადებს ნდობას? რა ლოგიკით? თუკი არჩევნების შედეგებს ვენდობით, აქედან გამომდინარე, ცხადია, რომ ქვეყანაში კრიზისი არაა, უმრავლესობამ გაიმარჯვა და ვიღაცა უმცირესობაშია.
"ეს ვიღაცა, ვინც უმცირესობაშია, იძახის, რომ გაყალბდაო. არჩევნების და საერთოდ ამ ტიპის პროცედურების - პლებისციტი, სხვა საჯარო გამოკითხვები და ა.შ. ამათ ნდობაზეა ლაპარაკი. ყველა სოციოლოგიურ გამოკვლევაში, მათ შორის ოპოზიციის დაკვეთით ჩატარებულში, უმრავლესობა "ქართულ ოცნებას" ეკუთვნის, ეს ზოგან 50%-მდე აღწევს, ზოგან ვერა, მაგრამ უმრავლესობა ყოველთვის "ოცნებისაა", ეს კი თავისთავად მეტყველებს, თუ როგორია განწყობები.
"მაინც მეჩვენება, რომ ამ იდეების წამოყენებაში, მთავარი იდეა და მისი ჭეშმარიტების ძიება არაა, მთავარია ავტორებს რაიმეზე პრეტენზია ჰქონდეთ. არაა გამორიცხული, რომ მათ ადგილობრივ აარჩევნებში მონაწილოებაც უნდოდეთ და ასე პირდაპირ ვერ ამბობდნენ და ირიბ გზას ეძებდნენ და თუ მართლა ესაა მიზეზი, ამ იდეის დაყენებითაც თავიანთ თავს იგდებენ უარეს დღეში, რა პოლიტიკურ პარტიებზეა ლაპარაკი, რომლებსაც ის ვერ გაუბედავთ თქვან რა უნდათ, პარტია ხომ მეტი არაფერია - "მინდას" დაძახება და მერე ამისი ორგანიზება.
"პლებისციტის ჩატარების იდეა ლოგიკური არაა, რადგან მის შედეგზეც ზუსტად ისეთივე რეაქცია ექნებათ - "არ იქნება სამართალი, არ იქნება მშვიდობა"-ს იმღერებენ. გამოსავალი ის იქნება, რომ დაიხურონ ქუდი, შევიდნენ პარლამენტში, თუ საკრებულოში და იქიდან იბრძოლონ.
"აგერ, რუმუნეთის ოპოზიციასაც უსამართლოდ მოქეცნენ, აქ, ჩვენს ოპოზიციას არგუმენტებიც კი არა აქვს, რომ რაიმე დაირღვა და იქ საკონსტიტუციო სასამართლომ თვალსა და ხელს შუა დაურღვია კანონი და პრეზიდენტობა გაუუქმა.
იქ ოპოზიცია ისევ დაბრუნდა საარჩევნო რბოლაში, წამოაყენა ახალი კანდიდატურა და დღეს უკვე გამარჯვების გაცილებით მეტი შანსი აქვს იმ ახალ კანდიდატს, ვიდრე ადრე ჰქონდათ. ანუ გაბუტვამ არაღიარება და საპროტესტო აქციები კი არ დაიწყო, არამედ პირველ ეტაპზე პოზიცია დათმო, რომ მომავალი ისევ კონსტიტუციური გზით განეხორციელებინა.
"და რატომ არ შეიძლება ჩვენს ოპოზიციას ანალოგიური კონსტიტუციური გზა ჰქონდეს? რადგან ოპოზიციას რევოლუციას უკვეთავენ, მეტი არაფერი. თუმცა, ოპოზიციის ინტერესში არაა ის, რასაც ეგენი აკეთებენ და ბოლობოლო დარჩებიან ქუჩაში, მაგრამ დამკვეთებთან აქვთ პასუხისმგებლობა აღებული და იმისთვის, რომ ბრიუსელმა თქვას, რომ საქართველოში კრიზისიაო და იმისთვის, რომ მერე მაკრონმა განაცხადოს, რომ ამ კრიზისიდან გამოსავალი არჩევნებია და კანონიერი პრეზიდენტისთვის ძალაუფლების მიცემაო, ამისთვის კეთდება ეს არცთუ ისე სერიოზული განცხადებები.
"დავუშვათ უსუფაშვილს დაეთანხმდნენ პლებისციტის ჩატარებაზე, ის "ლელოს" წარმოადგენს და დანარჩენ პარტიებს რას უშვრებიან? ისინი გვერდზე რჩებიან. წესით, "ქართული ოცნება" პლებისციტის ჩატარებას არ უნდა დათანხმდეს, რადგან დათანხმება იქნება აღიარება იმისა, რომ არჩევნები იყო გაყალბებული",- განაცხადა რამაზ საყვარელიძემ "რესზონანსთან".
რას ამბობს უსუფაშვილი
„ლელო-ძლიერი საქართველოს" ერთ-ერთი ლიდერი, დავით უსუფაშვილი ფიქრობს, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებთან ერთად პლებისციტის ჩატარებაზე გარკვეული გარანტიების შემთხვევაში სერიოზულად მსჯელობა შესაძლებელია, რა დროსაც ამომრჩეველი თავად გადაწყვეტს, სურს თუ არა ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება.
უსუფაშვილი ფიქრობს, რომ ეს უნდა იყოს „გრანდ გეგმა", რომელსაც ექნება სერიოზული მხარდაჭერა და საერთაშორისო საზოგადოების თანამონაწილეობა. მან ისაუბრა რისკებზეც და ხაზი გაუსვა პრობლემებს გასული წლის საპარლამენტო არჩევნების კონტექსტში.
"ამ სქემას ერთი კომპონენტიც რომ დავუმატოთ, მაშინ შესაძლოა სერიოზულად ვიმსჯელოთ. პირველი საკითხია ხელისუფლება, რომელიც ერთპარტიული და ავტორიტარულია, მომართულია [პრინციპზე] ერთმა თქვა და ყველა იმეორებს, ეს არ უნდა დაგვემართოს მეორე, ოპოზიციურ მხარეს.
"ხშირია ინიციატივა, იდეა და შემდეგ მისი იმ ტიპის ჩაქოლვა, რომ აღარ უჩნდება ადამიანს სურვილი რაიმე თქვას. რაც მეტი იქნება მსგავსი შემოთავაზება თუ განსახილველი საკითხი, კარგია, უნდა განვიხილოთ."
ჩემი პირველი რეაქცია ის იქნებოდა, როგორი არჩევნები ტარდება. ეს ხომ საარჩევნო პროცესია, პლებისციტსაც ბიულეტენი სჭირდება, ქაღალდია....ყველა ის პრობლემა, რაც საპარლამენტო არჩევნებზე ვნახეთ, მანამდეც არჩევნების დღეს....
"გარანტირებული უნდა იყოს რაღაცები, მაგალითად ის, რომ ეს თუ არის გრანდ გეგმა, რომელსაც აქვს სერიოზული მხარდაჭერა, საერთაშორისო საზოგადოების თანამონაწილეობა, რომ, ეს არის განმუხტვის და წინ წასვლის საშუალება, აქვს ნდობა მონაწილე მხარეების მიმართ, ინსტიტუციური გარანტიები...
"ასეთ დროს, რაიმე არჩევნები თუ ტარდება ვინც კაბინეტში ზის, ის ატარებს, თუ იქ არაფერი იცვლება, ეს მოდელი თეორიულად საინტერესოა, მაგრამ პრაქტიკულად ნაკლებად რეალიზებული.
"ვინც ამ თემებზე ვალდებულია რაიმე მოიფიქროს, საერთაშორისო პარტნიორებზეც ვსაუბრობ....მხოლოდ იმის თქმა, რომ ვიღაცებს ვასანქცირებ, ეს არჩევნები არ მომეწონა, ეს ვქენი, ის ვქენი არ არის საერთაშორისო ცხოვრებაში მიღებული პრაქტიკა. თუ საერთაშორისო თანამეგობრობის ნაწილი ვარ, ასეთ დროს წევრები სათანადო დახმარებას უწევენ. ზოგი შედეგიანის და ზოგი უშედეგო მონაწილეობის მომსწრე ვართ.
‘ციდან არ ჩამოფრინდება საოცნებო არჩევნები, კარგი კანონმდებლობა, ციდან ვერ ჩამოფრინდება ჯადოსნური ბურთი, რომელსაც მივაბამთ ყველაფერს გავუშვებთ და ქვეყანა გაბრწყინდება. რაიმე ამგვარი სქემები საჭიროა. გაცილებით პროდუქტიული მგონია, როდესაც ვიღაც რაღაცას გთავაზობს, ვიდრე ის, რომ არა არ გავაკეთოთ რაღაც. ძალიან მნიშვნელოვანია საქმიანი და სერიოზული მსჯელობა. რაც არ მოგვწონს „ოცნებისგან", აქეთ მშვიდად განვიხილოთ ყველა წინადადება და არა ავტორი. წინადადებები და იდეებია მნიშვნელოვანი", - აღნიშნა უსუფაშვილმა "პალიტრანიუსთან".