„ქართული ოცნება“ საქართველოში მომუშავე დასავლელ დიპლომატებს კონკრეტულ ბრალდებებს უყენებს და ქვეყნიდან მათ გაძევებასაც არ გამორიცხავს. ზოგიერთი ელჩის შესაძლო გაძევების იდეა სამშაბათს საპარლამენტო უმრავლესობის წევრმა ირაკლი ზარქუამ გაახმოვანა, რომელმაც ამ კონტექსტში ბრიტანეთისა და გერმანიის ელჩები ახსენა. პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილმა კი განაცხადა, რომ ზოგიერთი ელჩი ვენის კონვენციას არღვევს. 

რამდენად შეესაბამება ზარქუას მოსაზრება ხელისუფლების ოფიციალურ პოზიციას, ძნელი სათქმელია. ანალიტიკოსები ამ ეტაპზე კონკრეტული დიპლომატების პერსონა ნონგრატად გამოცხადების საფუძველს ვერ ხედავენ, თუმცა, ნაწილის აზრით, ზოგიერთი ელჩის მიერ ვენის კონვენციის დარღვევაზე საუბარი საფუძელს მოკლებული არ არის.

„ელჩი რომ ქვეყნიდან გააძევო, ამისთვის ძალიან სერიოზული საფუძვლები უნდა არსებობდეს. ყოველ შემთხვევაში, რამდენადაც მე ვიცნობ დიპლომატიურ პროტოკოლს, ეს ქმედებები ასეთ საფუძველს ჯერჯერობით არ ქმნის“, - განაცხადა ანალიტიკოსმა ზაალ ანჯაფარიძემ „რეზონანსთან“.

ირაკლი ზარქუას განცხადებით, საქართველოში უცხოელი ელჩები რადიკალები გახდნენ.  პირველ რიგში მან ბრიტანეთის ელჩი. ზარქუას თქმით, გუშინ გაერთიანებული სამეფოს საგარეო უწყებაში საქართველოს საქმეთა დროებითი რწმუნებულის დაკავების მთავარი მიზეზი ის იყო, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ ბრიტანეთის მთავრობას „რადიკალებისთვის“ წინასაარჩევნო მონიტორინგის დაფინანსების საშუალება არ მისცა.

„დიდი ბრიტანეთის ინტერესები გასაგებია, პატარა სახელმწიფოების მიმართ ისევ კოლონიალური დამოკიდებულება აქვთ. 2012 წლამდე ელჩები ჰყავდათ გუბერნატორებად, მათ შორის საქართველოში და ყველაფერი მათთან თანხმდებოდა. ეს პერიოდი წარსულს ჩაბარდა და ამას ვერ ეგუებიან. ხელმოცარულები, ვინც აქ დარჩათ, აგენტურა, ვერაფერს აკეთებენ. ერთი, მეორე, მესამე რევოლუციის მცდელობა ჰქონდათ და არაფერი გამოუვიდათ. 

„ახლა ამათ ელჩები ჩაენაცვლათ. ანუ, ელჩები რადიკალები გახდნენ, მათ შორის ბრიტანეთის. რადიკალებს წინასაარჩევნო მონიტორინგს უფინანსებდა და შემდეგ, იმ ხალხს რა დასკვნა უნდა დაედო, ვინც მიტინგზე დგას და ჩამოგდებით გვემუქრება? ისინი ობიექტურ დასკვნას დადებდნენ? ამას ბრიტანეთის ელჩი აფინანსებდა. ამ ყველაფერს „გამჭვირვალეობის შესახებ" კანონმა ხელი შეუშალა და ეტყობა, გაბრაზდნენ, ძალიან ეტკინათ", - განაცხადა ირაკლი ზარქუამ.

მისივე შეფასებით, ასევე „ჩვეულებრივი რადიკალი“ გახდა საქართველოში გერმანიის ელჩი პეტერ ფიშერიც.

„ხოშტარიამ შიმშილობა კი შეწყვიტა და იმედია, გედიმაც, მაგრამ გერმანიის ელჩი ფიშერი ხომ არ ჩაენაცვლათ, იმდენად აქცენტირებულია და ყველაფერს ხაზი გადაუსვა, რაც კი დიპლომატიური ვალდებულება, პასუხისმგებლობა არსებობს. ტიპი ჩვეულებრივი რადიკალი გახდა. 

„ასეთ მოცემულობაში, შეიძლება, საკითხი დავაყენო, რომ ეს ელჩი გაძევებული იყოს, რადგან ქართველ და გერმანელ ხალხებს შორის ურთიერთობის გაჯანსაღებას კი არ ემსახურება, არამედ ქვეყნების დაპირისპირებას. ამის საფუძველი რა არის, გაგვაგებინოს, რატომ უნდა, რომ აგენტურა დასვას? იმიტომ, რომ სახელმწიფო ინტერესები დავიცავით? 

„ქართველმა ხალხმა გარკვევით თქვა, რომ ომი არ უნდა, მშვიდობა არჩია, ეროვნული ღირებულებები დაიცვა. ფიშერის პარტიის წარმომადგენელი გერმანიაში ჩამოაგდეს, შოლცი აღარ არის, მისი დანიშნულია და მაინც მავნებლობას აგრძელებს. ელჩები, ვინც მავნებლობენ, რადიკალებს ენაცვლებიან და სახელმწიფოს წინააღმდეგ მოქმედებენ, მგონია, რომ უნდა გავაძევოთ“, - განაცხადა ირაკლი ზარქუამ.

პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილმა განაცხადა, რომ ბრიტანეთის ელჩი ვენის კონვენციას არღვევს. ასევე, მან ბრიტანეთის საელჩოს მოსთხოვა, თავად გასცენ პასუხი კითხვას - დაარღვია თუ არა საქართველოში ბრიტანეთის ელჩმა ვენის კონვენცია.

„ბრიტანეთის ელჩმა დაარღვია ვენის კონვენცია, როდესაც ათი დღით ადრე საარჩევნო აგიტაციას ეწეოდა საჯაროდ, ინტერვიუს სახით „ქართული ოცნების“ წინააღმდეგ. გვაინტერესებს პასუხი, დაარღვია თუ არა მათი გაგებით ვენის კონვენცია და თუ დაარღვია, რას აპირებენ ამ მხრივ რომ მოიმოქმედონ“, - განაცხადა პაპუაშვილმა.

არღვევენ თუ არა ელჩები ვენის კონვენციას და რაში გამოიხატება ეს

ზაალ ანჯაფარიძე ფიქრობს, რომ ელჩების ქმედებები ვენის კონვენციას არ შეესაბამება.

„მოკლედ რომ გითხრათ, ელჩების მიერ ვენის კონვენციის დარღვევა გამოიხატება იმაში, რომ, ფაქტობრივად, ისინი ელჩის სტატუსის ჩარჩოებიდან გადიან და პირდაპირ ერევიან ქვეყნის საშინაო საქმეში სხვადასხვა ფორმითა და შინაარსით. ელჩები არ უნდა აკეთებდნენ ისეთ განცხადებებს, რის კეთების უფლებასაც აქ აძლევენ. აშშ-ის ელჩმა ბოლო დროს ცოტა შეამცირა ამ კუთხით აქტიურობა, რადგან თანამდებობას ტოვებს. თუმცა დანარჩენი ელჩების მხრიდან ასეთი სამწუხარო ფაქტები იმდენად თვალში საცემია, რომ თუ გადაავლებთ სოციალურ ქსელებს თვალს, ნებისმიერ მოქალაქეს პროტესტი უჩნდება. 

„ჩვენც არ ვართ გაუთვიცნობიერებელი საზოგადოება და მეტ-ნაკლებად ვიცით, როგორ უნდა მოიქცეს ელჩი მასპინძელ სახელმწიფოში. ხელისუფლების წარმომადგენლებისგან რა განცხადებებიც გვესმის, ეს არის გამოძახილი სწორედ იმ ქმედებებზე და რიტორიკაზე, რაც ახასიათებს ცალკეული სახელმწიფოების ელჩებს. ამ მხრივ ევროკავშირის ელჩია ჩემიპიონი, მას არ ჩამორჩება დიდი ბრიტანეთისა და ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების ელჩები, რომლებიც ხან მედიასთან და ხან სოციალური ქსელების მეშვეობით აკეთებენ ისეთ განცხადებებს, რომლებიც, ჩემი აზრით, ვენის კონვენციას არ შეესაბამება.

„ვენის კონვენცია ძალიან მკაფიოდ გაწერს ელჩის მოქმედების არეალს. შემთხვევით ხომ არ უხსენებია ეს პაპუაშვილს... ალბათ, მისმა თანაშემწეებმა მიაწოდეს ინფორმაცია და ამიტომ გააჟღერა. განცხადებები განცხადებებად დარჩებოდა, რომ არა ის ქმედებები, რასაც ახორციელებენ - რამდენადაც ჩემთვის არის ცნობილი ჩემი წყაროებიდან, აგზავნიან აბსოლუტურად ცალმხრივ ინფორმაციას საქართველოში არსებულ ვითარებაზე, რათა ევროკავშირში შეიქმნას მძიმე წარმოდგენები. 

„თუმცა, მე მაინც ვფიქრობ, რომ ეს განცხადებები, რომლებსაც „ოცნება“ დიდი ხანია აკეთებს და ჯერჯერობით განცხადების ფარგლებს არ გასცდენია, ალბათ ჯერ კიდევ ასე დარჩება. ხელისუფლების ინტერესებში არ არის ევროკავშირთან და და დასავლეთის ქვეყნებთან გამწვავებაზე წასვლა, ვინაიდან ჩვენ მათზე ბევრი რამით ვართ დამოკიდებული“, - განაცხადა ზაალ ანჯაფარიძემ.

ყოფილი სახელმწიფო მინისტრი და კონფლიქტოლოგი პაატა ზაქარეიშვილი ფიქრობს, რომ ელჩების მხრიდან ვენის კონვენციის დარღვევის ნიშნები არ არსებობს.

„ზღაპარია, რომ ელჩები ვენის კონვენციას არღვევენ, ამის არანაირი ნიშანი არ არსებობს. აშკარააა, „ქართული ოცნება“ ევროპას ტოვებს. როგორც კი ჩვენ კანდიდატობის სტატუსი მოგვცეს, იმ დღიდან ვამბობდი, რომ ვინაიდან ევროკავშირმა მაინც მოგვცა შანსი, „ოცნება“ გამწარდება და ყველაფერს გააკეთებს, რათა ჩვენ არ მივიღოთ შემდეგი პროგრესი ევროკავშირში. ამას ადასტურებს ფაქტები - სტატუსის მოცემიდან ერთ კვირაში დაბრუნდა პოლიტიკაში ივანიშვილი, შეცვალა პრემიერი, რომელმაც ხელმეორედ შემოიტანა „რუსული კანონი“. 

„მათ ევროკავშირი არ უნდათ და ყველა მიზეზს ეძებენ. ევროკავშირი კი მაინც ცდილობს, რომ ჩვენთან კარგი ურთიერთობები ჰქონდეს. გუშინ ოპოზიციამ „ოცნებას“ საჩუქარი გაუკეთა, როცა ბოიკოტი გამოაცხადა. ამ ფონზე ისინი კიდევ უფრო მოახდენენ დისტანცირებას ევროპიდან“, - თქვა ზაქარეიშვილმა.

არის თუ არა გაძევების საფუძველი

ზაალ ანჯაფარიძის თქმით, ჯერჯერობით ელჩების გაძევების საფუძველი არ არის შექმნილი.

„ვერ გეტყვით, ქმნის თუ არა ამ ელჩების ქმედებები ქვეყნიდან გაძევების საფუძველს, ვინაიდან ეს დამოკიდებულია კონკრეტულ შემთხვევაზე. ელჩი რომ ქვეყნიდან გააძევო, ამისთვის ძალიან სერიოზული საფუძვლები უნდა არსებობდეს. ყოველ შემთხვევაში, რამდენადაც მე ვიცნობ დიპლომატიურ პროტოკოლს, ეს ქმედებები ასეთ საფუძველს ჯერჯერობით არ ქმნის“, - აღნიშნა ანჯაფარიძემ.

პაატა ზაქარეიშვილიც ფიქრობს, რომ ელჩების გაძევების საფუძველი არ არის. 

„რა თქმა უნდა, გაძევების საფუძველი არ არსებობს. ვიდრე ეს ურემი არ გადაბრუნდება, რომელსაც „ადგილობრივი არჩევნები“ აწერია, გზა არ გამოჩნდება. არც მათ იციან როგორ მოიქცევიან და არც არავინ. როგორც კი ისინი არჩევნებს მიითვისებენ და ბედნიერები იქნებიან, დაიწყებენ ევროპასთან დალაგების პოლიტიკას, როგორც ლუკაშენკო ალაგებს ამერიკასთან და გამოუშვა 14 პოლიტპატიმარი. დაიწყებენ ლაპარაკს - ჩვენ არ ვართ აზერბაიჯანზე, ბელორუსზე და სხვებზე უარესი, ამიტომ ჩვენც დაგველაპარაკეთო“, - აღნიშნა ზაქარეიშვილმა. 

რა მოყვება ელჩების გაძევებას

ზაალ ანჯაფარიძის ვარაუდით, თუკი ელჩები მაინც გააძევეს, სარკისებრი რეაქცია მოჰყვება: „ალბათ ისინიც ასე გამოაძევებენ ჩვენს ელჩებს, როგორც ხდება ხოლმე“.

კითხვაზე, რა მოჰყვება ელჩების გაძევებას, პაატა ზაქარეიშვილი პასუხობს: 

„არ მგონია ელჩები გააძევონ. ეს მხოლოდ ლაპარაკია, რადგან მათ ამომრჩევლებში ანტიევროპული განწყობები შექმნან. როგორც კი არჩევნები ჩაივლის, დაწყნარდებიან. შეიძლება პირფერობა არ დაიწყონ, მაგრამ ლანძღვა-გინებას შეამცირებენ. საბოლოოდ, მგონია, რომ ამაზე თავს შეიკავებენ, ვინაიდან არ უნდათ დამატებითი სანქციები. ამიტომ მე ასე მგონია, რომ არჩევნებამდე გაძევება არ იქნება. თუმცა მათგან ყველაფერია მოსალოდნელი“, - განაცხადა პაატა ზაქარეიშვილმა „რეზონანსთან“.