უძველესი გუმბათიანი ეკლესია, რომელიც კოჯრის ტყეშია ჩაფლული, ქოროღლის ციხის ძირში, სოფელ ღოუბანში, მე-16 საუკუნით თარიღდება და ორმოცი სებასტიელი მოწამის სახელს ატარებს. ადგილობრივები ამ ეკლესიას დღესაც ღოუბნის "ორმოცნის" უწოდებენ. ლეგენდის თანახმად, ეს ეკლესია ორმოც ძმას ორმოც დღეში აუგია.

"ჯვარის მამის" ეკლესია, რომელიც თბილისში, ისტორიულ უბანში ქვემო კალაში მდებარეობს, გადმოცემის თანახმად, მე-5 საუკუნეში ვახტანგ გორგასლის დროს აშენდა და მას "გოლგოთა" ეწოდება.

თელოვანის ჯვარპატიოსანის ეკლესია, რომელიც მცხეთასთან ახლოს მდებარეობს, მე-8 საუკუნით თარიღდება. ტაძარი მე-9 საუკუნის დასაწყისში მოუხატვთ და დღესაც კედლის მხატვრობის ერთ-ერთ უძველეს და უმნიშვნელოვანეს ნიმუშად ითვლება. ტაძრის მშვენებაა საკურთხეველში ქრისტეს დიდების ფრესკა, რომელიც უადრესი ძეგლია ქრისტიანულ ხელოვნებაში და მას სირიის, პალესტინის, მესოპოტამიის და ეგვიპტის ძეგლების გვერდით მოიხსენიებენ.

შიდა ქართლში, ძმას ხეობაში, სოფელ ტყემლოვანში დგას ღვითსმშობლის ეკლესია, რომელიც მე-13 საუკუნეში აუგიათ. ეს ეკლესია იყო ყველაზე დიდი, რომელიც შედიოდა ქოფიზას მამათა სამონასტრო კომპლექსში, რომელიც მე-7 საუკუნით თარიღდება, სახელი კი იერუსალიმის ქოფიზას მონასტრიდან მიუღია. სამონასტრო ცხოვრება აქ ჯერ კიდევ მე-6 საუკუნეში დაწყებულა, სადაც ბერების სადგომი და სენაკები ყოფილა.

ფავნისის წმინდა გიორგის ეკლესია, რომელიც ქართლში, სოფელ გარიყულაში მდებარეობს, მე-9 საუკუნით თარიღდება. ქართული ხუროთმოძვრების ეს უძველესი ძეგლი, ნაგებია ქვიშით და ნატეხი ქვით.

წმინდა გიორგის თაყვანისცემა საქართველოში მე-4 საუკუნიდან იწყება და იგი ქართველთა მფარველად ითვლება. მართლმადიდებელი ეკლესია წმინდა გიორგის ხსენების დღეს წელიწადში ორჯერ აღნიშნავს - 6 მაისს და 23 ნოემბრს. 

საქართველოში უძველესი დროიდან მიღებული დამკვიდრებული იყო დიდი ზომის ჯვრების აღმართვა ეკლესიის ცენტრალურ ნაწილში, კანკელის წინ. მას საკურთხევლისწინა ჯვარს უწოდებდნენ, რომელიც კვარცხლბეკზე იდგა. 

ნაბახტევის ეკლესია, რომელიც ხაშურში, სოფელ ნაბახტევში მდებარეობს, მე-15 საუკუნეში, ხეობის ფეოდალის ქუცნა ამირეჯიბის დაკვეთით ააგეს. ეკლესიის მოხატულობა, რომელიც 1412-1432 წლებშია შესრულებული, ქართული ხელოვნების უნიკალურ ნიმუშად ითვლება.

საკირის წითელი ეკლესია, რომელიც დმანისში მდებარეობს, ერთ-ერთია იმ ეკლესიებიდან, რომლებმაც ადრექრისტიანული ხანის სტელები შემოგვინახა. ეკლესია გვიანი ხანისაა და მის კედლებში ჩაშენებული იყო 17 სტელა, აქედან ორი წარმოადგენს სტელების კაპიტელიებს.

იოანე ნათლისმცემლის ეკლესია, რომელიც ახმეტაში, სოფელ ალვანში მდებარეობს, ქართული ხუროთმოძვრების უძველესი ძეგლია, რომელიც მე-8 საუკუნეში აუგიათ. ეკლესია სამნავიანი ბაზილიკაა  და ნაგებია რიყის ქვით. მე-16 საუკუნეში ეკლესია განაახლეს და ლევან მეფის ბრძანებით მოხატეს 1529-1531 წლებში.

მიქარწმინდის მონასტერი, რომელიც რაჭაში, სოფელ მიქარწმინდაში მდებარეობს, ქართული ხუროთმოძღვრების ერთ-ერთი უძველესი ძეგლია და მე-10 საუკუნით თარიღდება. ტაძარი მთავარანგელოზის სახელზე აუგიათ. 

ქურმუხის წმინდა გიორგის ეკლესია საინგილოში მდებარეობს. მის აგების შესახებ ზუსტი ცნობებეი არ მოიპოვება. ხალხური გადმოცემით, ეს ეკლესია წმინდა გიორგის ძველი ეკლესიის ნაშთებზე აუგიათ, იმ ქვებიდან, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ამ ტერიტორიაზე ეყარა. ამ ქვებზე ქრისტიანები ლოცულობდნენ, სანთელს ანთებდნენ და „თეთრსაც სწირავდნენ“.