ლარის კურსის ხელოვნური წონასწორობა წლევანდელი საარჩევნო პერიოდის განმავლობაში აშკარად შესამჩნევია. ვერ ვიტყვით, რომ კურსი სტაბილურია, მაგრამ მთავრობისა და ეროვნული ბანკის ძალისხმევა ბოლო დროის სავალუტო დინამიკას ნამდვილად ეტყობა. სპეციალისტები სამომავლოდ განსაკუთრებულ ცვლილებას არ ელიან, თუმცა ფიქრობენ, რომ არჩევნების შემდეგ კურსი აიწევს და ნოემბერში 2,55-ის ფარგლებში იმერყევებს.

საქართველოში ბიუროკრატიული ხარჯი საგრძნობლად იზრდება, მისი წილი ბიუჯეტის 1/3-ია. როდესაც ქვეყანაში ყოველი მეხუთე ადამიანი აბსოლუტური სიღატაკის ზღვარს ქვემოთაა, მსგავსი ხარჯები გაუმართლებელია. სპეციალისტები სახელმწიფოს ურჩევენ, ბიუროკრატიული ხარჯები შეკვეცოს და სახელმწიფოს როლი დასაქმების მიმართულებით შეამციროს.

ინფლაციურ პროცესებს საარსებო მინიმუმის ცვლილება მოჰყვა, მაგრამ მისი მაჩვენებელი რატომღაც უმნიშვნელოდ გაიზარდა. ოფიციალური მონაცემებით, წლის დასაწყისიდან მოყოლებული, საარსებო მინიმუმს მხოლოდ 4 ლარი "შეემატა", არადა, 2017 წელს ცხოვრება მართლაც თვალში საცემად გაძვირდა. სპეციალისტების აზრით, "საქსტატის" მონაცემები სალაპარაკოდაც არ ღირს.

ქვეყანაში შემოსული ტურისტების რაოდენობა მათ მიერ დახარჯულ თანხებთან შეუსაბამოა. ოფიციალური მონაცემებით, საქართველოში 6 მლნ ვიზიტორია შემოსული, თუმცა ეს მაჩვენებელი სპეციალისტებში უნდობლობას იწვევს. მათი თქმით, 6 მლნ-დან მხოლოდ 2 მლნ-ია რეალური ტურისტი. რაც შეეხება მათ მიერ დახარჯულ თანხას, ის საკმაოდ მცირეა.

2018 წლის ბიუჯეტი ზედმეტად სოციალურია. სპეციალისტების შეფასებით, მთავრობის მხრიდან ქვეყნის მთავარი ფინანსური დოკუმენტი საკმაოდ თამამი ჩანს. მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში სოციალური ფონი მძიმეა, სასურველია, ბიუჯეტი განათლებაზე მიიმართოს. გარდა ამისა, მკვეთრად უნდა შემცირდეს საშინაო და საგარეო ვალების ოდენობაც.

მარჯვენასაჭიანი მანქანების იმპორტი განბაჟების ახალი ტარიფის დაწესებამაც ვერ შეაჩერა. მართალია, ამ კატეგორიის ავტომობილები რაოდენობრივად ძალიან ცოტა ჩამოდის, მაგრამ ეს ბიზნესი სრულად მაინც არ განადგურებულა, რისი მოლოდინიც იყო. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მომსახურების სააგენტოს მონაცემებით, 2017 წლის 1-ლი იანვრიდან 11 ოქტომბრის ჩათვლით, ახალი ტარიფით 1319 მარჯვენასაჭიანი სატრანსპორტო საშუალება განბაჟდა.

საქართველოში წელს უჩვეულოდ უხვნალექიანი და ცივი გაზაფხული და გვალვიანი ზაფხული იყო, რამაც სოფლის მეურნეობის პროდუქციის მოსავლიანობა ძალიან შეამცირა. გარდა ამისა, დასავლეთ საქართველოში მოსავლის დიდი ნაწილი აზიურმა ფაროსანამ გაანადგურა. ამ ფაქტორების გათვალისწინებით, მომავალ ზაფხულამდე აგროპროდუქტის იმპორტის წილი მკვეთრად მაღალი იქნება.

ქვეყნის ეკონომიკური ზრდა მხოლოდ სტატისტიკურადაა შესამჩნევი, რეალურად კი მოსახლეობის სოციალური მდგომარეობა უკეთესობისკენ არ იცვლება. იმ ფონზე, როდესაც ქვეყანაში უმუშევართა რაოდენობა საკმაოდ მაღალია, ხალხს შემოსავალი არ ჰყოფნის და ყოველი მეხუთე ოჯახი ნასესხები ფულით იკვებება, ეკონომიკური ზრდა არ ასახავს რეალობას. სპეციალისტებს მიაჩნიათ, რომ მშპ-ს მაჩვენებლით თავის მოწონება სიტყვებით თამაში იქნება, თუკი სახელმწიფო ფუნდამენტურ ცვლილებებს არ განახორციელებს, არ გაზრდის სამუშაო ადგილებს და არ შეამცირებს იმპორტს.

2018 წელს, შესაძლებელია, პენსია 10 ლარით ან ცოტა მეტითაც გაიზარდოს, დაახლოებით 5 წელიწადში კი საპენსიო თანხა დაახლოებით 60 ლარის ფარგლებში მოიმატებს. ეს იმ შემთხვევაში მოხდება, თუკი ხელისუფლება პირობას შეასრულებს და პენსიების ზრდა ეკონომიკური ზრდის შესაბამისად მოხდება. მშპ წელიწადში 3-4%-ით მატულობს. ქვეყანა ამ ტემპით თუ ივლის, დაახლოებით 2020-2022 წლებისთვის პენსიამ 240 ლარს უნდა მიაღწიოს.

კომერციული ბანკები თამამად აცხადებენ, რომ ვადაგადაცილებული სესხების რაოდენობა მკვეთრად შეუმცირდათ. ამ დროს ფიზიკური პირები და მეწარმეთა დიდი ნაწილი გადახდისუუნარობის გამო უძრავ ქონებას, რომლითაც საბანკო სესხი აქვთ უზრუნველყოფილი, სწრაფი ტემპით კარგავენ. საბანკო სფეროს სპეციალისტები მიიჩნევენ, რომ ეს ტენდენცია ლარის გაუფასურებასთან ერთად გაიზარდა და თუ ეროვნული ვალუტა არ დასტაბილურდა, ვითარების უკეთესობისკენ შეცვლას არ უნდა ველოდოთ.

ბოლო 5 წელიწადში ბუნებრივი აირის მოხმარება საქართველოში თითქმის გაორმაგდა. 2012 წლიდან მოყოლებული, მოსახლეობისა და კომერციული სექტორის მიერ მოხმარებული გაზის მოცულობა კატასტროფულად მაღალ ნიშნულზეა. გაზის ბალანსი ქვეყანაში წლიდან წლამდე იზრდება.

მთავრობა მოსახლეობას ამშვიდებს, რომ საშუალოვადიან პერიოდში ლარი არ გაუფასურდება, კრიტიკოსებს კი მოუწოდებს, არ შექმნან ცრუ მოლოდინი კურსთან დაკავშირებით. მათი "სიმშვიდის" მიუხედავად, დამოუკიდებელ ექსპერტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ ლარი ახალი წლის შემდეგ გაუფასურდება და ნიშნული 2.52-2.55-ის ფარგლებში იმერყევებს, ახალ წლამდე კი ქვეყანას 2.50-იან ნიშნულთან მოუწევს "გამკლავება".